Tạp chí Nghiên cứu Sân khấu - Điện ảnh

Hoàng Châu Ký – Trong lịch sử phát triển nghệ thuật tuồng thế kỷ XX

Nguyễn Thị Thanh Vân — 2024-06-28

Giáo sư Hoàng Châu Ký là diễn viên, nhà soạn tuồng, đạo diễn và là nhà nghiên cứu lý luận tuồng. Các tác phẩm tuồng do ông sáng tác, cải biên, chỉnh lý và đạo diễn, như: Đường về Vụ Quang (1952), Quang Trung Nguyễn Huệ (1983), Nguyễn Huy Diệu (1985), Cao Doãn (Đoàn Kim Lan), Trần Quý Cáp (1981), Nghêu Sò Ốc Hến (viết chung với Tống Phước Phổ), Ngọn lửa Hồng Sơn, Ngoại tổ dâng đầu... cùng hàng loạt các công trình nghiên cứu Sơ khảo lịch sử nghệ thuật tuồng (1973), Tuồng cổ (1978), Nghệ thuật biên kịch tuồng (2002), Từ điển nghệ thuật hát bội Việt Nam (đồng tác giả với GS. Nguyễn Lộc)... góp phần không nhỏ cho sự phát triển của nghệ thuật tuồng Việt Nam. Tuy nhiên, việc nghiên cứu chuyên sâu về GS Hoàng Châu Ký và các tác phẩm của ông còn bỏ ngỏ. Ở bài viết này, tác giả kết hợp phương pháp nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn để phân tích, tìm ra những giá trị di sản sân khấu của GS Hoàng Châu Ký để lại nhằm khẳng định vị trí và những đóng góp của ông cho nghệ thuật sân khấu tuồng.

Kung Fu Panda (2008): Tạo hình và diễn xuất

Lê Huyền Trang — 2024-06-28

Bộ phim "Kung Fu Panda" ra mắt năm 2008 khởi đầu cho một loạt phim nổi tiếng của hãng DreamWorks. Điều làm nên thành công và đặc sắc của bộ phim giữa rất nhiều bộ phim nổi tiếng khác của hãng chính là nhờ tạo hình và diễn xuất của nhân vật trong phim kết hợp với chất liệu văn hóa Trung Hoa, nhất là từ "Kung Fu".

Jerzy Grotowski với sân khấu phương Đông

Nguyễn Đình Thi — 2024-06-28

Jerzy Grotowski (1933 - 1999), đạo diễn người Ba Lan, tốt nghiệp chuyên ngành đạo diễn và diễn viên - Học viện Nghệ thuật sân khấu GITIS (Liên Xô cũ). Ông là người đã tiếp tục phát triển quan điểm của Artaud về sự huyền bí của phương Đông. Grotowski đã phát hiện ở sân khấu phương Đông những hành động mang tính trình thức và ông cho rằng đó là cơ sở để tạo ra những tín hiệu mang tính biểu hiện. Bằng những trải nghiệm của sân khấu phương Đông, Grotowski muốn tạo ra một phương pháp sáng tạo khác so với những gì người ta đã và đang làm gần hai thế kỷ: kỹ thuật hiện thực tâm lý.

Phim truyện và việc xây dựng nhân cách con người Việt Nam: Một vài bình luận

Trần Thanh Hiệp — 2024-06-28

Sức mạnh tuyên truyền cổ vũ của điện ảnh đã góp phần xây dựng, giáo dục nhân cách của con người Việt Nam trong chiến tranh giải phóng dân tộc. Khi đất nước hòa bình, đặc biệt khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, hoàn cảnh, điều kiện cho sự phát triển của các ngành nghệ thuật, trong đó có điện ảnh đã đổi khác. Điện ảnh phim truyện phải thực sự có nhận thức mới, thực sự có những thay đổi căn bản về quan niệm, về cách tồn tại và phát triển của mình, thì mới có thể tiếp tục mang đến những giá trị đạo đức, tinh thần, góp phần xây dựng nhân cách con người Việt Nam hiện nay.

Một số vấn đề về thể loại phim và phân tích thể loại phim

Vũ Ngọc Thanh — 2024-06-28

Thể loại phim là một kiểu, một phương pháp cơ bản để phân loại phim trong điện ảnh. Việc xác định thể loại phim dựa trên nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là kịch bản phim. Một trong những yếu tố thu hút khán giả ở một bộ phim chính là thể loại. Phân tích thể loại không kém phần quan trọng vì nó liên quan trực tiếp đến cách mà ngành công nghiệp phim ảnh vận hành. Việc phân theo thể loại phim dựa vào sự tương đồng về chủ đề, nhân vật, cấu trúc tự sự, kỹ thuật máy quay…

Góp phần hình thành thi pháp kịch nói cách mạng Việt Nam

Phạm Duy Khuê — 2024-06-28

Thi pháp của bất cứ loại hình, thể loại nghệ thuật nào cũng đều không "nhất thành bất biến", mà có tính chất thời đoạn lịch sử cụ thể của nó, đồng thời, luôn phát triển để hoàn chỉnh thi pháp trên những tầm cao mới, bởi phụ thuộc vào phương pháp sáng tác chủ đạo của thời đại, và đối tượng phản ánh, trong khi đó, đối tượng phản ánh - hiện thực đời sống thì không ngừng chuyển biến, đổi mới. Căn cứ vào ba yếu tố cấu thành thi pháp: Khuynh hướng tư tưởng, cảm hứng thời cuộc của nghệ sĩ và nhân quần (nhân dân) cùng thời, những cách thức xây dựng tác phẩm văn học, nghệ thuật, đối chiếu và so sánh vào thực tế, sự hình thành và phát triển của thi pháp kịch nói cách mạng Việt Nam gắn với đề tài Lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng trong 80 năm qua, ở một phạm vi khá hẹp của đề tài, khi xây dựng nhân vật người chiến sĩ trong kịch bản, đã góp phần hình thành và phát triển thi pháp kịch.

Kịch mới trong "Kỉ nguyên Bạc" của văn hóa Nga giao thời thế kỉ XIX – XX

Đào Tuấn Ảnh — 2024-06-28

"Kỉ nguyên Bạc" là hiện tượng thuần Nga, không chỉ biểu thị một giai đoạn của lịch sử văn học, mà còn là sự xuất hiện một hệ hình mới "chuyển từ cổ điển sang hiện đại", bao gồm cả văn học, triết học, âm nhạc, hội họa… với nhiều thành tựu đáng kể. Kịch Mới Nga cũng không nằm ngoài hệ hình mới này.

Thuật ngữ kịch Mới xuất hiện trong nghiên cứu sân khấu và phê bình văn học Nga vào đầu thế kỉ XX, là kết quả sáng tạo của các nhà viết kịch và toàn bộ phong cách kịch châu Âu.

Bài báo đề cập tới kịch Mới Nga, thuộc nhóm phái tượng trưng và kịch tân hiện thực với tư cách tạo tác nghệ thuật của một thời đại lịch sử, nghệ thuật cụ thể, hiện thực hóa tính chất dung hợp, giao thoa bao trùm của nó và hệ quả là sự "giải khuôn mẫu" các hệ thống thể loại, những vẫn ở trong phạm vi những đặc điểm của loại hình. Đây là một hiện tượng nổi bật của "Kỉ nguyên Bạc", giải mã những phương thức ngữ nghĩa quan trọng của nó, những chuyển biến cấu trúc thể loại.

Mở đầu và kết thúc một bộ phim - Điều gì khó hơn?

Trịnh Thanh Nhã — 2024-06-28

Việc mở đầu hay kết thúc bộ phim góp phần làm nên sự thành công hay thất bại của phim đó. Đây là yếu tố thiết yếu cần được người sáng tác cẩn trọng và dày công tư duy. Mở đầu phim không chỉ là sự giao đãi, giới thiệu các nhân vật hay câu chuyện mà nó là một bộ phận quan trọng trong cái tổng thể, nó xác lập ngay từ đầu phong cách của bộ phim. Cái kết không phải lúc nào cũng hoàn tất chủ đề chính. Các phân đoạn kết xuất sắc một mặt đưa khán giả trở lại với trạng thái cân bằng tâm lý, mặt khác lại để hé lộ một chủ đề kép đôi khi rất khó gọi ra, mà chỉ cảm nhận.

Nghệ thuật sân khấu Kịch hát truyền thống Việt Nam trong đời sống văn hóa thời kỳ hội nhập

Phạm Trí Thành — 2024-06-28

Việt Nam có vị trí địa lý là giao điểm của các luồng văn hoá, nghệ thuật. Văn hóa Việt Nam bị chi phối mạnh mẽ bởi các quan hệ giao lưu văn hoá với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Trung Hoa, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Phương Tây. Đất nước Việt Nam được chia thành ba miền Bắc, Trung, Nam và bảy vùng văn hóa. Văn hóa Việt Nam phong phú, đa sắc thái nhưng vẫn thống nhất một bản sắc văn hóa Việt. Trong nền văn hóa đậm đà bản sắc của dân tộc Việt Nam thì nghệ thuật sân khấu Kịch hát có một vai trò và vị trí quan trọng. Nó ôm chứa trong mình nhưng giá trị thẩm mỹ, đạo đức, tập tục, khát vọng, nguyên tắc ứng xử của người Việt ở nhiều vùng văn hóa khác nhau. Ngày hôm nay, với bối cảnh văn hóa thời kỳ hội nhập, kịch hát Việt Nam đang đứng trước những thách thức mới.

Trang phục – Phương tiện kể chuyện trong phim của đạo diễn Alfred Hitchcock

Nguyễn Nguyên Vũ — 2024-06-28

Đạo diễn Alfred Hitchcock hiểu rằng, các yếu tố hình thể vô cùng quan trọng khi khắc họa một nhân vật, đặc biệt là trang phục của họ. Ảnh hưởng của Hitchcock đối với thời trang qua phim thể hiện rõ ở việc trang phục vẫn là những khoảnh khắc mang tính biểu tượng của lịch sử điện ảnh trong nhiều năm. Theo thời gian, kiểu dáng này đã được các nhà thiết kế mượn làm nguồn cảm hứng cho các bộ sưu tập của họ.

Góc nhìn về nhân vật người lính trong phim truyện điện ảnh Việt Nam thập niên 2000

Phạm Hải Yến — 2024-06-28

Phim truyện Việt Nam ra đời, trưởng thành qua chiến tranh và chiến tranh đã trở thành đề tài truyền thống của điện ảnh Việt Nam. Trong thập niên 2000, phim về đề tài chiến tranh dù thưa vắng hơn song vẫn tiếp tục ca ngợi chiến thắng, đồng thời khai thác những khao khát tình cảm trong đời sống tinh thần của người lính. Nhiều bộ phim đã cố gắng không áp đặt hình tượng người lính là anh hùng của những chiến công theo công thức cũ mà tự do phát hiện những nét mới trong tính cách, tình cảm người chiến sĩ cách mạng để góp phần tăng thêm sự phong phú cho cách nhìn, cách nghĩ về đề tài truyền thống của điện ảnh Việt Nam.